Terwijl in olympisch Tokio de grote kleppers hun duivels ontbinden, is het in de Nederlandse dorpen stil. Geen rondje om de kerk, geen plastic glazen bier en worstenkramen en geen wielertoppers die de harten van de fans sneller doen kloppen.

Het is al het tweede jaar op rij dat de criteriums niet door kunnen gaan door corona. Normaal gesproken kunnen wielertoppers, aangemoedigd met fikse startpremies, hun kunsten aan het Nederlandse publiek vertonen in de dagen en weken na de Tour.

Weer met lege handen
“Volgend jaar gaat het door. We zijn niet boven de wet verheven, maar als er geen belemmeringen zijn: mijn kop eraf als het niet doorgaat”, zei Pierre Hermans, rondebaas van het criterium Daags na de Tour, vorig jaar toen zijn evenement net was afgelast. Maar die belemmeringen waren er wel, en dus staat hij weer met lege handen.
“Doffe ellende”, zo vat Hermans het samen. “Weet je. Als het plaats had kunnen vinden, dan hadden we een mooi feest voor iedereen kunnen maken. We waren er klaar voor, maar er werd toch weer een stok tussen de spaken gestoken.”

“Het is het tweede jaar dat alles klaarstaat. Maar je voelt het langzaam aankomen. Uiteindelijk kom ik dan met de mededeling: helaas gaat het hem dit jaar ook niet worden.” De teleurstelling overheerst dan ook. Niet alleen bij Hermans, maar ook bij de vrijwilligers, de junioren, de fans en de lokale middenstand, vertelt hij.

Teleurstelling
En die teleurstelling was nog groter dan een jaar geleden. “Als ik eerlijk ben moet ik ‘ja’ zeggen.” Wat Hermans vooral pijn doet is dat door het schrappen van de koers ook de junioren hun koers niet mee konden pakken. Zij rijden normaal in Boxmeer in het voorprogramma van de profs. “Die jongens staan ook te dampen in de stal.”

Extra zuur, want sinds corona ligt de amateursport helemaal op zijn gat. “Als een aantal jaren niks door kan gaan, gaat de animo ook over”, zegt hij met pijn in het hart.
Chris Tiekstra, die in het Limburgse Heerlen aan het roer staat van het lokale criterium daar, voelt dezelfde pijn. Bij de RaboRonde, zoals de koers daar heet, is dan wel geen juniorenwedstrijd, maar de criteriums zijn bedoeld om het publiek en de jeugd voor de sport te enthousiasmeren, zegt hij. Het feit dat kinderen nu al anderhalf jaar niet met hun sport bezig kunnen zijn, trekt een zware wissel.

Twee weken te laat
Lang leek het erop dat zijn criterium wel door kon gaan dit jaar. “Dit jaar hebben we alles qua voorbereidingen gedaan.” Maar twee weken voor de ronde plaats zou vinden trok de veiligheidsregio er de stekker uit, omdat het onmogelijk zou zijn om de toeschouwers op 1,5 meter afstand van elkaar te houden. Het goede nieuws is dat er voor de toekomst nog niet gevreesd wordt. Volgend jaar, zo hopen ze vurig, komt het stukje Nederlandse wielercultuur echt weer terug. Want de financiële strop valt wonderwel nog altijd mee.

Financieel geen centje pijn
Net als vorig jaar steken de leveranciers en sponsoren namelijk een handje toe. “Onder onze sponsoren zijn nogal wat multinationals. Al onze hoofdsponsoren boeken goede resultaten, die laten ons niet in de steek”, vertelt Hermans. Dat geldt ook voor de ronde in Heerlen. En ook de leveranciers boeken alles gewoon door naar volgend jaar, hoewel voor hen de klap hard aankomt. “Ze waren heel blij dat het door zou gaan. We waren zo’n beetje het eerste evenement waar ze konden leveren”, aldus Tiekstra.

Dat ze toch coulant zijn heeft volgens de Heerlense rondebaas twee redenen. Aan de ene kant heeft de koers al jaren goede banden met de vaste leveranciers, die ook hart voor het criterium hebben. “Maar we zijn ook een groot evenement waar ze een stuiver aan kunnen verdienen.” En die business willen ze niet verliezen de komende jaren omdat ze nu hun poot stijf houden, legt hij uit.

Schrale troost?
Een kleine pleister op de wonde voor dit jaar, is misschien wel dat de allergrootste kanonnen direct na de Tour naar Tokio zijn gevlogen. Kleppers als geletruiwinnaar Tadej Pogačar, publiekslievelingen Matthieu van der Poel, Wout van Aert en Julian Alaphilippe en etappewinnaar Bouke Mollema, zouden dus sowieso niet aan de start verschijnen.
“Eerlijk is eerlijk, het was minder attractief geweest”, geeft Hermans toe. Tiekstra wil daar niet aan. “Er zijn altijd wel wedstrijden rond criteriums. Je kunt nooit alles krijgen, maar er blijven nog genoeg renners over die niet in Tokio zijn”, zegt hij. 

Volgend jaar beter
Hoe dan ook, we gaan de grote meneren op zijn vroegst volgend jaar weer hun rondjes om de kerk zien afwerken. Op 25 juli 2022, staan ze daags na de Tour aan het vertrek in Boxmeer. Een paar dagen later in Heerlen. Alles onder voorbehoud, uiteraard.

De wielercriteriums in de dagen na de Tour de France horen bij het wielrennen als een bord pasta en zere benen. Niet dit jaar. Door de coronacrisis zijn alle kermiskoersen geschrapt. Voor alle betrokkenen is dat verdrietig, maar men is strijdlustig. “Mijn kop eraf als het volgend jaar niet doorgaat.”

Ieder jaar worden in de dagen en weken direct na de Tour tussen de tien en twintig wielercriteriums gereden, ook wel kermiskoersen genoemd. Het recept is eenvoudig: duurbetaalde wielersterren, aangevuld met een peloton aan mindere goden, rijden een uur lang korte rondjes voor een publiek van duizenden fans. Uiteindelijk wint – als bij een wonder – altijd de grootste naam. 

Rotdag
De criteriums zijn een jaarlijks feest waar de wielrenners flink mee kunnen verdienen, maar waar vooral de plaatselijke middenstand van profiteert. Dit jaar is alles anders. 

Eigenlijk zou het vandaag in het Brabantse Boxmeer een wielerfeest zijn waar velen het hele jaar naar uitkijken. Maar het is een rotdag nu, vertelt Pierre Hermans, organisator van het criterium Daags na de Tour. 

Niks aan te doen
“Rouw is een groot woord, maar er zijn veel mensen die het enorm vervelend vinden”, vertelt hij aan de telefoon. Als organisator is hij zelf natuurlijk een van die mensen, maar ook voor de duizenden liefhebbers die er jaarlijks op de koers afkomen en voor de vrijwilligers is het balen. 

Vervelend of niet: de keuze was niet moeilijk. “Weet je. Het is zoals het is. We kunnen er niks anders van maken”, zegt Hermans gelaten. 

Toen de Tour verzet werd van juli naar september, speelde de organisatie nog even met de gedachte om het criterium toch nog te organiseren, maar al snel bleek dat het niet ging lukken, met alle beperkingen die er gelden. 

Reputatie en gezondheid op het spel
Bovendien, zegt Hermans, wil je ook als organisator niet dat je evenement zorgt voor een golf aan nieuwe besmettingen. In het Limburgse Heerlen denkt organisator Chris Tiekstra van het jaarlijkse criterium aldaar er precies hetzelfde over. “Het is razend druk op die feestjes. Als er daarna een piek komt… dat wil je niet voor de volksgezondheid en je naam is naar de ballen.” 

Ook de RaboRonde van Heerlen, zoals de koers tegenwoordig heet, is afgeblazen. Het evenement zou gewoonweg niet georganiseerd kunnen worden, met alle regels die gelden. 

Een bijkomend probleem: je hebt een hospitalityruimte nodig waar je sponsoren bij elkaar brengt, vertelt Tiekstra. Die kunnen daar netwerken. “Daar kwamen dan ook nog renners aan te pas. Dat is een doodzonde nu.” 

Sponsoren coulant
Voor de organisatoren is het niet doorgaan een grote domper. Want de voorbereiding begint haast een jaar van tevoren. Eigenlijk was alles al klaar toen bleek dat de boel niet door zou gaan, een paar maanden geleden. Alleen de toprenners moesten nog worden geboekt. 

Toch vallen de hardste klappen niet bij de kermiskoersen zelf. Beide organisatoren komen er genadig vanaf, zeggen ze. Sommige sponsoren vragen hun geld terug, maar vooral de grotere sponsoren schuiven het geld door naar volgend jaar, of vragen maar een gedeelte terug, zeggen Tiekstra en Hermans. 

Aan de inkomstenkant valt het allemaal reuze mee dus. En aan de uitgavenkant blijken de bedrijven waarmee ze zaken doen coulant. 

Renners missen flinke bonus
Voor de grote wielersterren is het ook jammer dat de criteriums niet doorgaan. De gele trui, als die komt, kan al snel zo’n 50.000 euro opstrijken om een uurtje rondjes om de kerk te fietsen. Winnaars van nevenklassementen of andere bekende renners kunnen al snel duizenden tot tienduizenden euro’s verdienen door aan de start te verschijnen van een criterium. 

Voor de rest van het kermiskoerspeleton is er een stuk minder te verdienen. Dat zijn vaak jonge wielrenners, nog zonder profcontract die voor een paar honderd euro of minder meekoersen. Maar voor hen gaat het dan weer niet om het geld. “Die nieuwelingen en junioren, die willen zo graag rijden. Die dag, die sfeer. Helemaal aangekleed. Het is de mooiste dag van het jaar. Nu is er enkel en alleen teleurstelling”, aldus Hermans 

‘Het moet wel doorgaan’
“We hebben allemaal dingen besteld. Tenten, tribunes, containers, afzethekken. Dan moet je met die lui in conclaaf: wat gaan we doen? En ik moet zeggen, zonder uitzondering zeiden ze: ‘je hoeft niet af te nemen, laat maar staan voor volgend jaar’”, vertelt Tiekstra. 

En dat is niet vanzelfsprekend, want juist in de evenementensector vallen harde klappen. “Voor hun is het heel sneu. Ze hebben het hele jaar niks te doen. Ik ken er die hebben tonnen en miljoenen geïnvesteerd. Die zitten met een kater”, vult Hermans aan. 

Om nog maar te zwijgen van de horeca, die zit te springen om extra klandizie. Hermans herinnert zich de gesprekken met ondernemers. “Het moet wel doorgaan hé, Pierre?”, smeekten ze hem haast. Maar uiteindelijk bleek het gewoonweg niet mogelijk. 

Volgend jaar weer koers
Door de coulante leveranciers en sponsoren, staan de koersen er zelf helemaal niet slecht voor nu. “Wij zijn er niet slechter van geworden”, zegt Tiekstra. “Normaal pers je alles eruit om die renners te krijgen.” 

Maar dat hoefde nu dus niet, en verder hoefden er veel kosten niet gemaakt te worden en de andere kosten konden gewoon betaald worden door de sponsoren en wat steun van de overheid. 

En dus zijn beide organisatoren vastbesloten om volgend jaar gewoon weer een koers te organiseren. “Volgend jaar gaat het door. We zijn niet boven de wet verheven, maar als er geen belemmeringen zijn: mijn kop eraf als het niet doorgaat”, zegt Hermans strijdlustig. 

(Bron: RTL nieuws)